1. Klasy wytrzymałości śrub i wkrętów
Klasy wytrzymałości są opisane dwiema cyframi.
• Pierwsza cyfra to minimalna wytrzymałość na rozciąganie Rm w N/mm2 podzielona przez 100 (lub jak kto woli mnożona przez 0,01).
• Druga cyfra to stosunek granicy plastyczności Re (lub umownej granicy plastyczności R0,2) do wytrzymałości na rozciąganie Rm podzielony przez 10 (lub jak kto woli mnożona przez 0,1) .
Granica Rm=F/A gdzie F - siła rozciągająca a A - pole przekroju
Przykład oznaczenia klasą 5.8
Materiał ma granicę doraźnej wytrzymałości Rm = 5 x 100MPa = 500MPa
Materiał ma granicę plastyczności Re = 0,1 x 5 x 8 = 400MPa
W dynamometrii oraz zgodnie z Polską Normą PN-M-82084 wyróżnia się poniższe klasy wytrzymałości śrub:
3.6 - (Rm [MPa] – 300; Re [MPa] – 180) – stal niskowęglowa
4.6 – (Rm [MPa] – 400; Re [MPa] – 240) – stal nisko- lub średniowęglowa
4.8 – (Rm [MPa] – 400; Re [MPa] – 320) – stal nisko- lub średniowęglowa
5.6 – (Rm [MPa] – 500; Re [MPa] – 300) – stal nisko- lub średniowęglowa
5.8 – (Rm [MPa] – 500; Re [MPa] – 400) – stal nisko- lub średniowęglowa
6.8 – (Rm [MPa] – 600; Re [MPa] – 480) – stal nisko- lub średniowęglowa
8.8 – (Rm [MPa] – 800; Re [MPa] – 640) –
Stal niskowęglowa z dodatkiem stopowym (np. bor, mangan lub chrom), hartowana i odpuszczana. Temperatura odpuszczania 425 stopni C.
Stal średniowęglowa hartowana i odpuszczana. Temperatura odpuszczania 450 stopni C.
10.9 – (Rm [MPa] – 1000; Re [MPa] – 900) –
Stal niskowęglowa z dodatkiem stopowym (np. bor, mangan lub chrom), hartowana i odpuszczana. Temperatura odpuszczania 340 stopni C.
Stal średniowęglowa hartowana i odpuszczana. Temperatura odpuszczania 425 stopni C.
Stal niskowęglowa z dodatkiem stopowym (np. bor, mangan lub chrom), hartowana i odpuszczana. Temperatura odpuszczania 425 stopni C.
Stal niskostopowa (powinna zawierać co najmniej jeden ze składników stopowych takich jak chrom, nikiel, molibden lub wanad). Temperatura odpuszczania 425 stopni C.
12.9 – (Rm [MPa] – 1200; Re [MPa] – 1080) –
Stal niskostopowa (powinna zawierać co najmniej jeden ze składników stopowych takich jak chrom, nikiel, molibden lub wanad). Temperatura odpuszczania 380 stopni C.
Stale na wyroby klasy 10.9 i 12.9 powinny mieć hartowność zapewniająca w rdzenu części gwintowanej wyrobu przed odpuszczaniem strukturę o zawartości około 90% martenzytu.
2. Dla śrub i wkrętów stosowane są też oznaczenia 4 klas wytrzymałości, składające się z dwucyfrowej liczby i symbolu H.
Oznaczenie to odpowiada 10% wartości twardości Vickersa (HV) materiału.
Spotykane klasy wytrzymałości materiałów dla tego rodzaju oznaczeń, odpowiadające im oznaczenia z punktu wyżej oraz wartość twardości Vickersa (HV):
-------------------------------------------------------------------------------------
Klasa wytrzymałości | Twardość (HV) | Klasa wytrzymałości |
-------------------------------------------------------------------------------------
14H | 140 | 4.6, 4.8, 5.6, 5.8 |
22H | 220 | 6.6, 6.8, 6.9, 8.8 |
33H | 330 | 10.9,12.9 |
45H | 450 | 14.9 |
-------------------------------------------------------------------------------------